Το άρθρο του γυναικολόγου αναπαραγωγής κου. Ευριπίδη Μαντούδη FRCOG δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό FORMA (τεύχος Νοεμβρίου 2013)

Η διατήρηση της γονιμότητα απασχολεί όλο και περισσότερες γυναίκες που θέλουν να αναβάλουν τη δημιουργία οικογένειας για διάφορους λόγους. Η κατάψυξη ωαρίων φαίνεται πως είναι μια αξιόπιστη λύση.

Γιατί όλοι μιλάνε για την κατάψυξη ωαρίων;
Τον τελευταίο καιρό είναι ένα θέμα που συζητιέται ευρύτατα παντού. Τον Οκτώβριο του 2012, η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (American Society for Reproductive Medicine -ASRM) ανακοίνωσε ότι πλέον η κρυοσυντήρηση ωαρίων δε θεωρείται πειραματική διαδικασία αλλά θεραπεία ρουτίνας, όπως π.χ. και η εξωσωματική γονιμοποίηση. Η απόφαση αυτή ελήφθη αφότου εξετάστηκαν πάνω από 1.000 επιστημονικές δημοσιεύσεις που αναφέρουν ότι το ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης έπειτα από κατάψυξη ωαρίων είναι το ίδιο με τα «φρέσκα» ωάρια.

Σε ποιες γυναίκες απευθύνεται;
Αρχικά η μέθοδος αναπτύχθηκε για ασθενείς που έπρεπε να υποβληθούν σε θεραπείες που επηρεάζουν τη γονιμότητα (π.χ., χημειοθεραπεία) με στόχο την επίτευξη εγκυμοσύνης στο μέλλον. Τελικά όμως εφαρμόζεται κυρίως για κοινωνικούς λόγους. Οι γυναίκες πλέον καθυστερούν τη δημιουργία οικογένειας προκειμένου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, να εδραιωθούν επαγγελματικά ή, πολύ απλά, γιατί ακόμα δεν έχουν βρει τον κατάλληλο σύντροφο. Οι γυναίκες αναφέρουν ότι έτσι απαλλάσσονται από το άγχος ότι «τελειώνει ο χρόνος» τους και ότι τους δίνεται η
ευκαιρία να πάρουν σωστές αποφάσεις για την επαγγελματική και προσωπική τους ζωή.

Τι περιλαμβάνει η διαδικασία;
Η κατάψυξη ωαρίων είναι ουσιαστικά σαν το πρώτο μέρος μιας εξωσωματικής. Η διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτική αγωγή διαρκεί συνήθως 10-12 ημέρες και παρακολουθείται με υπερηχογραφήματα και εξετάσεις αίματος (έλεγχος ορμονών). Την κατάλληλη στιγμή προγραμματίζεται η ωοληψία. Μετά, τα ωάρια προετοιμάζονται από τους εμβρυολόγους, καταψύχονται και μένουν κατεψυγμένα μέχρι η γυναίκα ν’ αποφασίσει να προσπαθήσει να μείνει έγκυος με αυτά.

Πότε πρέπει να γίνει η κατάψυξη;
Εδώ ισχύει το «όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα». Η ASRM θέτει ως όριο τα 38 έτη, πάντα μετά από λεπτομερή  εκτίμηση της υγείας και της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας με βάση το ιατρικό ιστορικό της (ορμονικό προφίλ, διάγνωση άλλων προβλημάτων υγείας, λήψη φαρμάκων κλπ). Αν μια γυναίκα καταψύξει ωάρια στα 35 της
και αποφασίσει να μείνει έγκυος με αυτά στα 42, τότε η αναπαραγωγική της ηλικία είναι τα 35, όχι τα 42. Με λίγα λόγια, η μέθοδος «παγώνει το χρόνο». Το πιο συχνό λάθος των γυναικών όμως είναι ότι το αποφασίζουν όταν είναι ήδη αργά. Μια γυναίκα άνω των 40 στην οποία έχουν αρχίσει οι ανωμαλίες του κύκλου δε θα έχει τα ίδια αποτελέσματα με μια νεότερη.

Είναι ακριβή;
Το κόστος της κατάψυξης ωαρίων είναι περίπου όσο και ενός κύκλου εξωσωματικής. Κάθε ενδιαφερόμενη πρέπει να συνυπολογίσει τα φάρμακα, καθώς και το ετήσιο κόστος κρυοσυντήρησης.