Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών

(Ovarian Hyperstimulation Syndrome – OHSS)

Στο «γέννημα» όλα τα φάρμακα για τη διέγερση των ωοθηκών χορηγούνται σε εξατομικευμένες δόσεις, δηλαδή τροποποιούμε τη δόση ανάλογα με την πορεία του κύκλου κάθε γυναίκας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες στις περισσότερες περιπτώσεις.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί οι ωοθήκες μιας γυναίκας να ανταποκριθούν υπερβολικά στα φάρμακα. Τότε παράγουν πάρα πολλά ωοθυλάκια. Αυτό ονομάζεται υπερδιέγερση ωοθηκών. Σε αυτή την περίπτωση συνήθως υπάρχουν συμπτώματα, όπως, ναυτία, έμετος και κοιλιακός πόνος. Το λεγόμενο «Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών» μπορεί να έχει ήπια, μέτριας βαρύτητας ή σοβαρά συμπτώματα. Πώς προκύπτουν όμως όλα αυτά τα συμπτώματα;

Κατά τη διάρκεια ενός φυσικού κύκλου, είναι πολύ συχνό για τις γυναίκες να αισθάνονται πόνο κατά την ωορρηξία και πριν την περίοδο να νιώθουν φούσκωμα, πρήξιμο, εκνευρισμό, πόνο στο στήθος ή και ήπια κατάθλιψη.

Όταν οι ωοθήκες διεγείρονται με φαρμακευτική αγωγή, όπως συμβαίνει στην εξωσωματική γονιμοποίηση, για λίγες γυναίκες όλα αυτά τα γεγονότα και τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα, γιατί οι ωοθήκες παράγουν μεγάλο αριθμό ωαρίων και όχι μόνο ένα, όπως στο φυσικό κύκλο.

Τα φάρμακα για τη διέγερση των ωοθηκών και την ωρίμανση των ωαρίων μπορεί να σας προκαλέσουν κάποιες ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες. Όλες οι ασθενείς πιθανόν να νιώσουν πρήξιμο στην κοιλιά πριν την ωοληψία τους ή ακόμα και 2-3 μέρες μετά την ωοληψία.

Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών: Τι συμπτώματα έχει;

Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις οι ωοθήκες αντιδρούν υπερβολικά στα φάρμακα, ακόμα και αν η δόση τους τροποποιηθεί. Τότε μιλάμε για «υπερδιέγερση των ωοθηκών». Σε αυτές τις περιπτώσεις παρατηρούνται τα εξής συμπτώματα:

• απότομη αύξηση του βάρους,
• πρήξιμο στην κοιλιά,
• δυσκολία στην αναπνοή,
• ναυτία,
• ​έμετος,
• πόνος στην κοιλιά και
• μειωμένος όγκος ούρων.

Η υπερδιέγερση των ωοθηκών πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα. Αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, τότε μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή ιατρική κατάσταση και να χρειαστεί νοσηλεία.

Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών: Tι πρέπει να προσέχετε στην διατροφή σας;

Αν ο γιατρός θεωρήσει ότι υπάρχει πιθανότητα να αναπτύξετε υπερδιέγερση ωοθηκών, τότε πρέπει να τροποποιήσετε τη δραστηριότητά σας και τη διατροφή σας ως εξής:

• Μειώστε στο ελάχιστο το αλάτι στις τροφές σας!
• Αυξήστε την κατανάλωση υγρών και πίνετε 10-12 ποτήρια την ημέρα χυμών φρούτων ή ποτών με ηλεκτρολύτες. Μπορείτε να πίνετε νερό μόνο αν δεν μπορείτε να ανεχτείτε τα προηγούμενα. ΜΗΝ πίνετε αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη ούτε αναψυκτικά light.
• Αποφύγετε το άσπρο ψωμί, τα ζυμαρικά και το λευκό ρύζι. Μπορείτε να καταναλώσετε μικρές ποσότητες προϊόντων ολικής άλεσης – μακαρόνια, ψωμί, ρύζι αναποφλοίωτο.
• Μειώστε την πρόσληψη τροφίμων με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη: μπισκότα, γλυκά, παγωτό, κέτσαπ και διάφορες άλλες έτοιμες σάλτσες.
• Αυξήστε την πρόσληψη πρωτεϊνών: ασπράδια αυγών και άπαχο κρέας (ψάρι, πουλερικά).
• Ξεκουραστείτε και μειώστε τη σωματικές δραστηριότητες (άσκηση ή σεξουαλικές επαφές).
• Να ζυγίζεστε καθημερινά και να σημειώνετε το βάρος σας. Αν το βάρος σας αυξηθεί απότομα (π.χ. 1 ½ κιλό μέσα σε 1 ημέρα), τότε πρέπει να ενημερώσετε τη μαία σας.

Πρέπει να επικοινωνήσετε με τη μαία σας σε περίπτωση που νιώσετε κάτι από τα παρακάτω:

• ​Δυσκολία στην αναπνοή
• Ναυτία συνοδευόμενη από έμετο
• Πόνο στην κοιλιά που δεν υποχωρεί
• Πρήξιμο στην κοιλιά τόσο που δεν εφαρμόζουν σωστά τα ρούχα σας
• Μειωμένος όγκος ούρων, σκούρα σε χρώμα.

Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών: Ποια στάδια υπάρχουν;

​Υπάρχουν 3 κατηγορίες  ανάλογα με τη βαρύτητα του Συνδρόμου:

• Ήπιο Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών – έντονος πόνος στην πυελική περιοχή. Η γυναίκα χρειάζεται να παραμείνει κλινήρης για 1-2 μέρες και να τροποποιήσει τη δίαιτά της. Συχνότητα: 1 στους 30 κύκλους.
• Μέτριας βαρύτητας Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών – μπορεί να χρειαστεί η εισαγωγή της ασθενούς στο νοσοκομείο προληπτικά. Συχνότητα: 1 στους 300 κύκλους.
• Σοβαρό Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών – μαζεύεται πολύ υγρό στην κοιλιακή περιοχή ή στο στέρνο και αυτό αποτελεί μια πολύ σοβαρή ιατρική κατάσταση. Συχνότητα: 1 στους 1.000 κύκλους. Ωστόσο, στα καλά κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο.

Το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών είναι μια αυτο-περιοριζόμενη κατάσταση και οι ωοθήκες επανέρχονται τελείως σχεδόν πάντα. Αφορά κυρίως γυναίκες με βαρύ Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Ακόμα και τότε όμως, όταν η διέγερση γίνει σωστά με τακτικό έλεγχο και σωστή δοσολογία, είναι απίθανο να υπάρξει πρόβλημα.