Η πιο σημαντική εξέταση για την εκτίμηση της ανδρικής γονιμότητας είναι το σπερμοδιάγραμμα, το οποίο πραγματοποιείται σε ένα πρόσφατο δείγμα σπέρματος. Μαζί με το ορμονικό προφίλ και τη σαλπιγγογραφία -για την εκτίμηση της γυναικείας γονιμότητας- είναι οι βασικές εξετάσεις για τη διερεύνηση της γονιμότητας του ζευγαριού.
Το σπερμοδιάγραμμα είναι καλό να γίνει είτε προληπτικά πριν την έναρξη της προσπάθειας για ένα μωράκι, αλλά και εάν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα στοχευμένων προσπαθειών χωρίς θετικό τεστ εγκυμοσύνης (1 έτος εάν η γυναίκα είναι έως 35 ετών, 6 μήνες εάν η γυναίκα είναι άνω των 36).
Επίσης, σε περίπτωση που υπάρχει γνωστό ιστορικό πχ χειρουργείο στους όρχεις, κακοήθεια, φαρμακευτική αγωγή κλπ
Το δείγμα σπέρματος εξετάζεται στο εργαστήριο ως προς 3 βασικές παραμέτρους:
Ένα φυσιολογικό δείγμα σπέρματος έχει όγκο τουλάχιστον 1.5 ml.
Για να γίνει σωστά η εξέταση απαιτείται αποχή 2-4 ημέρες (ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο) διαφορετικά τα αποτελέσματα της ανάλυσης ενδέχεται να μην είναι αξιόπιστα.
Μια μέτρηση πάνω των 15 εκατομμυρίων σπερματοζωαρίων ανά ml, θεωρείται επαρκής για την επίτευξη φυσικής σύλληψης, με βάση τα κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Παρ’ όλα αυτά, σύλληψη μπορεί να είναι εφικτή ακόμα και εάν α αριθμός των σπερματοζωαρίων είναι χαμηλότερος, με την προϋπόθεση ότι η γυναίκα δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες με τη γονιμότητά της.
Το δείγμα σπέρματος θα πρέπει να περιέχει παραπάνω από 32% κινητών σπερματοζωαρίων. Σε περίπτωση που ο αριθμός ή/και κινητικότητα ή/και μορφολογία των σπερματοζωαρίων είναι χαμηλότερες του φυσιολογικού, τότε μιλάμε για ‘ανδρική υπογονιμότητα’:
Σε περιπτώσεις όπου οι τιμές στο σπερμοδιάγραμμα είναι χαμηλότερες, οι μέθοδοι εξωσωματικής θεραπείας (IVF) ή μικρογονιμοποίησης (ICSI) ενδεχομένως να κριθούν απαραίτητες.
Σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται παντελής απουσία σπερματοζωαρίων κατά την ανάλυση σπέρματος (αζωοσπερμία). Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε γιατί υπάρχει κάποιο εμπόδιο στην επιδιδυμίδα (αποφρακτική αζωοσπερμία) ή γιατί υπάρχει ανωμαλία στην παραγωγή σπερματοζωαρίων (μη-αποφρακτική αζωοσπερμία).
Σε περίπτωση που αποφασίσετε να κάνετε ανάλυση σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα), θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού με τη γραμματεία μας (πρωινές ώρες, συνήθως 8-12 το πρωί). Οι αναλύσεις σπέρματος γίνονται από τους εμβρυολόγους μας και τα αποτελέσματα είναι έτοιμα συνήθως την ίδια μέρα. Ακολουθούν κάποιες οδηγίες εκ μέρους του εμβρυολογικού μας εργαστηρίου, προκειμένου να γίνει σωστά η εξέταση.
Η παραγωγή του δείγματος σπέρματος πρέπει να γίνει την ημέρα της ανάλυσης σπέρματος. Μπορεί να γίνει είτε στο σπίτι είτε στο Γέννημα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται 2-4 μέρες αποχής (μη εκσπερμάτισης), ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο γιατί επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα του δείγματος.
Εάν η παραγωγή του δείγματος γίνει στο Γέννημα, τότε θα πρέπει να προσέλθετε την ώρα που έχετε συνεννοηθεί με τη γραμματεία. Θα πρέπει να προσέξετε ώστε να μη χαθεί ποσότητα δείγματος κατά τη συλλογή.
Εάν η παραγωγή του δείγματος γίνει στο σπίτι, τότε πρέπει να μεταφερθεί στο Γέννημα και να παραδοθεί από τον ασθενή στους εμβρυολόγους ιδανικά μέσα σε 30 λεπτά από την ώρα παραγωγής (1 ώρα το πολύ) χωρίς να δημιουργείται κανένα πρόβλημα στην ποιότητα του σπέρματος. Το δείγμα πρέπει να συλλέγεται σε αποστειρωμένο δοχείο (ουροσυλλέκτη). Θα πρέπει να προσέξετε ώστε να μη χαθεί ποσότητα δείγματος κατά τη συλλογή. Η μεταφορά του δείγματος από το σπίτι στο Γέννημα πρέπει να γίνεται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Μη βάζετε το δείγμα στο ψυγείο γιατί αυτό επηρεάζει την ποιότητά του!
Παρότι πρόκειται για μια εξέταση ρουτίνας που διενεργείται σε όλα τα διαγνωστικά κέντρα, εντούτοις θεωρείται προτιμότερο να εμπιστευτείτε ένα εξειδικευμένο κέντρο γονιμότητας και αναπαραγωγής. Στο Γέννημα IVF, η εξέταση αυτή διεξάγεται από εξειδικευμένους και έμπειρους εμβρυολόγους και αυτό προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την προσπάθειά σας για ένα θετικό τεστ εγκυμοσύνης:
Με τη σύμφωνη γνώμη και συγκατάθεσή σας, τα αποτελέσματα μπορούν να κοινοποιηθούν στο θεράποντα ιατρό σας.
Κάποτε ένα απλό σπερμοδιάγραμμα ήταν η μόνη εξέταση για τη διερεύνηση της γονιμότητας στον άνδρα. Πλέον ξέρουμε ότι δεν αρκεί η μέτρηση του αριθμού, της κινητικότητας και της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων. Υπάρχουν κάποιοι ‘κρυφοί’ παράγοντες, όπως το οξειδωτικό στρες, που μπορεί να εμποδίσουν την προσπάθεια του ζευγαριού και ξέρουμε πια ότι πρέπει να τους εξετάζουμε.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για το οξειδωτικό στρες και πώς επηρεάζει την ποιότητα του σπέρματος; Ακούστε την υπεύθυνη του εμβρυολογικού εργαστηρίου κα. Θεώνη Παστρωμά στο podcast.
Οξειδωτικό στρες ονομάζουμε τη διαταραχή στην ισορροπία των ελεύθερων ριζών οξυγόνου στο σπέρμα. Μικρές ποσότητες παράγονται φυσιολογικά και είναι απαραίτητες για τη λειτουργία των σπερματοζωαρίων, ωστόσο πρέπει να εξουδετερωθούν και να απομακρυνθούν. Η ανατροπή της ισορροπίας των ελεύθερων ριζών οξυγόνου ονομάζεται ‘οξειδωτικό στρες’ και μπορεί να συμβάλει στην ανδρική υπογονιμότητα καθώς πιστεύεται ότι είναι ο κύριος λόγος για τον κατακερματισμό του DNA των σπερματοζωαρίων.
Ο κατακερματισμός του DNA επηρεάζει τη γονιμότητα καθώς και την επιτυχία της εξωσωματικής. Επιδεινώνεται από το κάπνισμα, την κακή διατροφή και την παχυσαρκία, την παρατεταμένη σεξουαλική αποχή (αραιές εκσπερματίσεις), το ιατρικό ιστορικό (κιρσοκήλη, τραυματισμός ή κακοήθεια όρχεων) και την υπερβολική άσκηση.
Το οξειδωτικό στρες μπορεί να μετρηθεί εύκολα και γρήγορα με νέες τεχνολογίες, όπως το σύστημα MiOXSYS που διαθέτουμε στο Γέννημα IVF. Η μέτρηση είναι μια απλή εξέταση που συνδυάζεται με το σπερμοδιάγραμμα.
Τιμές έως το 1.38 χαρακτηρίζονται ‘φυσιολογικές’. Η εξέταση γίνεται σε δείγμα σπέρματος, μετά από 2-4 ημέρες αποχής και τα αποτελέσματα είναι έτοιμα την ίδια μέρα. Σε περίπτωση που η μέτρηση είναι υψηλότερη, τότε ο εξειδικευμένος γυναικολόγος αναπαραγωγής θα προτείνει κάποια θεραπεία και χρήσιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τι συμβαίνει με το οξειδωτικό στρες στο σπέρμα γιατί αυτό επιτρέπει τον πιο στοχευμένο σχεδιασμό της θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του συγκεκριμένου ζευγαριού.
Η συνήθης αντιμετώπιση είναι η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής (αντιοξειδωτικά) αρχικά για 4-6 εβδομάδες. Τότε συστήνεται η επανάληψη της εξέτασης. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει βελτίωση προτείνεται περαιτέρω έλεγχος. Επιπλέον, συνήθως προτείνονται αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ.
Αρχικά αυτό που προτείνουμε είναι μια αγωγή με αντιοξειδωτικά όπως είναι η βιταμίνη C και η βιταμίνη Ε για ένα τρίμηνο περίπου έτσι ώστε να ολοκληρωθεί ένας κύκλος σπερματογένεσης. Στην πορεία εάν δε δούμε κάποια βελτίωση ή αν εξαρχής η μέτρηση είναι πολύ υψηλή συστήνουμε στα ζευγάρια να δουν και κάποιον ουρολόγο που είναι ο πλέον ειδικός για να εκτιμήσει αυτά τα αποτελέσματα και ενδεχομένως να διαγνώσει κάποια υποκείμενη παθολογία.
Αυτό που είναι σημαντικό να τονίσουμε είναι ότι τα αντιοξειδωτικά καλό είναι να μην τα παίρνει κάποιος χωρίς να έχει κάνει προηγουμένως τη μέτρηση του οξειδωτικού στρες γιατί είναι πιθανό αυτή η ισορροπία παραγωγής και απομάκρυνσης των ελευθέρων ριζών οξυγόνου να ανατραπεί και προς την αντίθετη πλευρά και να προκύψει αναγωγικό στρες.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για το οξειδωτικό στρες και πώς επηρεάζει την ποιότητα του σπέρματος; Ακούστε την υπεύθυνη του εμβρυολογικού εργαστηρίου κα. Θεώνη Παστρωμά στο podcast.
Για να κλείσετε το ραντεβού σας, καλέστε στο τηλέφωνο 2106816100 ή πατήστε εδώ.
