Δίκερως Μήτρα

Τι είναι οι συγγενείς ανωμαλίες στη μήτρα;

Σε πολλές περιπτώσεις ένα ζευγάρι αδυνατεί να πετύχει εγκυμοσύνη ή έχει αποτυχημένες προσπάθειες με εξωσωματική γονιμοποίηση ή πολλαπλές αποβολές ενώ όλα δείχνουν καλά: δεν υπάρχει ορμονική διαταραχή στη γυναίκα, δεν υπάρχει πρόβλημα στο σπέρμα του συζύγου, δηλαδή δεν παρατηρούνται τα συνήθη αίτια υπογονιμότητας. Σε πληθώρα κλινικών μελετών έχει φανεί ότι σε γυναίκες με αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης ή πολλαπλές αποβολές παρατηρούνται υψηλά ποσοστά ανατομικών προβλημάτων στη μήτρα της γυναίκας (συγγενείς ανωμαλίες). Αυτές οι ανωμαλίες της μήτρας τις περισσότερες φορές διορθώνονται εύκολα με υστεροσκοπική χειρουργική.

Οι συγγενείς ανωμαλίες στη μήτρα υπάρχουν από τη γέννηση της γυναίκας, συνήθως όμως γίνονται αντιληπτές όταν η γυναίκα μείνει έγκυος, κυρίως γιατί προκαλούν αποβολή ή πρόωρο τοκετό. Μέχρι τότε συνήθως δεν προκαλούν κανένα πρόβλημα. Οι συγγενείς ανωμαλίες της μήτρας είναι σχετικά συχνές (6.7% στο γενικό πληθυσμό) και θεωρείται ξεκάθαρη η συσχέτισή τους με τις πολλαπλές αποβολές (16 – 25% στις γυναίκες με πολλαπλές αποβολές) και την υπογονιμότητα (αδυναμία επίτευξης εγκυμοσύνης).

Ποιες είναι οι πιο συχνές ανωμαλίες στη μήτρα;

Οι πιο συχνές ανωμαλίες είναι:

• Διάφραγμα, το οποίο διαιρεί την κοιλότητα της μήτρας,
• Τοξοειδής μήτρα (διακρίνεται σχηματισμός που μοιάζει με μικρό διάφραγμα)
• Μονόκερως μήτρα (έχει αναπτυχθεί μόνο το ένα ήμισυ της μήτρας),
• Δίκερως μήτρα (η μήτρα αποτελείται από δύο κοιλότητες λόγω μη σωστής ανάπτυξής της).

Όταν μια μήτρα έχει τέτοιου είδους ανωμαλίες δυσκολεύεται να υποστηρίξει την εγκυμοσύνη και για αυτό το λόγο παρατηρούνται πιο συχνές αποβολές. Όμως αυτό δε σημαίνει πως κάποιες από τις γυναίκες με τέτοιες ανωμαλίες δεν καταφέρνουν να φτάσουν χωρίς προβλήματα ως το τέλος της εγκυμοσύνης.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως όλες οι παραπάνω ανωμαλίες της μήτρας αποτελούν και αιτίες υπογονιμότητας (μη επίτευξης εγκυμοσύνης). Πρόσφατες μελέτες σε γυναίκες με διάφραγμα, που είναι η πιο συχνή ανωμαλία της μήτρας, δείχνουν ότι:

• όταν γίνεται χειρουργική διόρθωση (αφαίρεση του διαφράγματος) αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα καλής έκβασης της εγκυμοσύνης (όχι αποβολή ή πρόωρος τοκετός)
• το διάφραγμα είναι πιο συχνό στις γυναίκες με υπογονιμότητα, άρα φαίνεται ότι υπάρχει συσχέτιση. Υπογόνιμες γυναίκες με διάφραγμα μήτρας και χωρίς άλλη αιτία υπογονιμότητας (μετά από διάγνωση με λαπαροσκόπηση) έχουν σημαντικά αυξημένη πιθανότητα για επίτευξη εγκυμοσύνης μετά την αφαίρεση του διαφράγματος.
  Πιστεύεται ότι ακόμα και το μικρό διάφραγμα μπορεί να επηρεάζει την εμφύτευση του εμβρύου και τα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης, γιατί η δομή του είναι διαφορετική σε σχέση με το φυσιολογικό μυομήτριο, άρα η ωρίμανση του μυομητρίου γίνεται διαφορετικά και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αποτυχία της εμφύτευσης του εμβρύου.
  Η τοξοειδής μήτρα παρατηρείται σε υψηλό ποσοστό στις γυναίκες με πολλαπλές αποβολές.
  Η διάγνωση της πλειοψηφίας των συγγενών ανωμαλιών της μήτρας γίνεται με υστεροσκόπηση. Με αυτό τον τρόπο ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να κάνει άμεση οπτική εξέταση του εσωτερικού της μήτρας. Η υστεροσκόπηση έχει το πλεονέκτημα ότι ταυτόχρονα με τη διάγνωση γίνεται και η θεραπεία (χειρουργική διόρθωση). Το μειονέκτημα βέβαια είναι ότι πρόκειται για επεμβατική μέθοδο.
  Η υστεροσκόπηση είναι η ενδεδειγμένη χειρουργική προσέγγιση στο 90% των περιπτώσεων συγγενών ανωμαλιών της μήτρας. Μόνο αν οι ανωμαλίες είναι πολύ μεγάλες σε μέγεθος και έκταση απαιτείται λαπαροσκόπηση. Η επεμβατική υστεροσκόπηση όταν γίνεται με σωστή τεχνική από έμπειρο ιατρό, προσφέρει στην ασθενή υψηλό ποσοστό αποκατάστασης της βλάβης και μειωμένο ποσοστό επιπλοκών.

Πρόσφατα σχετικά επιστημονικά άρθρα:

‘Hysteroscopic resection of the septum improves the pregnancy rate of women with unexplained infertility: a prospective controlled trial’
Mollo A. et al 2009 Fertility and Sterility Vol. 91, No. 6, p. 2628-2631
‘Prevalence and diagnosis of congenital uterine anomalies in women with reproductive failure: a critical appraisal’
Saravelos S. et al 2008 Human Reproduction Update Vol. 14, No. 5, p. 415-429