«Να κάνω κατάψυξη ωαρίων;» Τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα όταν έχει περάσει τα 35, αλλά δεν είναι έτοιμη να δημιουργήσει οικογένεια; Η κατάψυξη ωαρίων φαίνεται πως δίνει ένα περιθώριο επιπλέον χρόνου. Αρχικά η μέθοδος αναπτύχθηκε για ασθενείς που έπρεπε να υποβληθούν σε θεραπείες που επηρεάζουν τη γονιμότητα, π.χ. χημειοθεραπεία, ώστε να μπορούν να επιτύχουν εγκυμοσύνη μελλοντικά. Τελικά όμως εφαρμόζεται πλέον συχνά, κυρίως επειδή η δημιουργία οικογένειας ξεκινά αργότερα στη ζωή μιας γυναίκας.
«Ποιες εξετάσεις προηγούνται;»
Οι εξειδικευμένοι γυναικολόγοι αναπαραγωγής προτείνουν τον προληπτικό έλεγχο της γονιμότητας (καταγραφή ιατρικού ιστορικού και εξέταση με υπέρηχο) για όλες τις γυναίκες μετά τα 30, σίγουρα πριν τα 35. Ο γυναικολόγος αναπαραγωγής ελέγχει πρωτίστως τις ωοθήκες (τα αποθέματά τους σε ωάρια, την ωορρηξία, αν υπάρχουν κύστεις κλπ), αλλά και τη μήτρα.
Πριν τη διαδικασία, ο γιατρός θα ζητήσει να γίνουν κάποιες εξετάσεις αίματος (ορμονικό προφίλ), οι οποίες μας δείχνουν πώς λειτουργούν οι ωοθήκες. Συχνά συνιστάται και η ορμόνη ΑΜΗ (Anti- Mullerian Hormone), ενδεικτική των αποθεμάτων των ωοθηκών σε ωάρια (πόσα ωάρια ‘απομένουν’). Οι απαντήσεις από τις εξετάσεις αυτές συνεκτιμώνται με την εικόνα από τον υπέρηχο και δίνουν πληρέστερη εικόνα. Έτσι, ο γιατρός εξατομικεύει το πρωτόκολλο των φαρμάκων.
«Είναι απλή διαδικασία;»
Η διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτική αγωγή διαρκεί συνήθως 10-12 ημέρες και παρακολουθείται με υπερηχογραφήματα και εξετάσεις αίματος (έλεγχος ορμονών). Την κατάλληλη στιγμή προγραμματίζεται η ωοληψία. Μετά, τα ωάρια προετοιμάζονται από τους εμβρυολόγους, καταψύχονται και παραμένουν κατεψυγμένα μέχρι την απόφαση για προσπάθεια επίτευξης εγκυμοσύνης.
«Πότε πρέπει να γίνει;»
Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα. Στη βιβλιογραφία προτείνεται ως όριο η ηλικία των 38 ετών, πάντα μετά από εκτίμηση της υγείας και της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας με βάση το ιατρικό ιστορικό της. Αν μια γυναίκα καταψύξει ωάρια στα 35 της και αποφασίσει να μείνει έγκυος με αυτά στα 42, τότε η αναπαραγωγική της ηλικία είναι τα 35, όχι τα 42. Με λίγα λόγια, η κατάψυξη ωαρίων «παγώνει το χρόνο».
«Θα μείνω σίγουρα έγκυος μελλοντικά;»
Αυτό εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας και τον αριθμό ωαρίων την ημέρα της ωοληψίας. Για να μπορούμε να μιλάμε για μια ρεαλιστική ελπίδα για μια εγκυμοσύνη στο μέλλον, χρειάζονται 10-12 κατεψυγμένα ώριμα ωάρια (με βάση τη βιβλιογραφία και τη διεθνή κλινική εμπειρία).
Το άρθρο του γυναικολόγου αναπαραγωγής κ. Ευριπίδη Μαντούδη, δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό Shape, τεύχος Μαρτίου 2018
