Κάποτε ένα απλό σπερμοδιάγραμμα ήταν η μόνη εξέταση για τη διερεύνηση της γονιμότητας στον άνδρα. Πλέον ξέρουμε ότι δεν αρκεί η μέτρηση του αριθμού, της κινητικότητας και της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων. Υπάρχουν κάποιοι ‘κρυφοί’ παράγοντες, όπως το οξειδωτικό στρες, που μπορεί να εμποδίσουν την προσπάθεια του ζευγαριού και ξέρουμε πια ότι πρέπει να τους εξετάζουμε.

Τι είναι;
Οξειδωτικό στρες ονομάζουμε τη διαταραχή στην ισορροπία των ελεύθερων ριζών οξυγόνου στο σπέρμα. Μικρές ποσότητες παράγονται φυσιολογικά και είναι απαραίτητες για τη λειτουργία των σπερματοζωαρίων, ωστόσο πρέπει να εξουδετερωθούν και να  απομακρυνθούν.
Η ανατροπή της ισορροπίας των ελεύθερων ριζών οξυγόνου ονομάζεται ‘οξειδωτικό στρες’ και μπορεί να συμβάλει στην ανδρική υπογονιμότητα καθώς πιστεύεται ότι είναι ο κύριος λόγος για τον κατακερματισμό του DNA των σπερματοζωαρίων. Ο κατακερματισμός του DNA επηρεάζει τη γονιμότητα καθώς και την επιτυχία της εξωσωματικής. Επιδεινώνεται από το κάπνισμα, την κακή διατροφή και την παχυσαρκία, την παρατεταμένη σεξουαλική αποχή (αραιές εκσπερματίσεις), το ιατρικό ιστορικό (κιρσοκήλη, τραυματισμός ή κακοήθεια όρχεων) και την υπερβολική άσκηση.

Πώς εξετάζεται;
Το οξειδωτικό στρες μπορεί να μετρηθεί εύκολα και γρήγορα με νέες τεχνολογίες, όπως το σύστημα MiOXSYS που διαθέτουμε στο Γέννημα IVF. Η μέτρηση είναι μια απλή εξέταση που συνδυάζεται με το σπερμοδιάγραμμα. Τιμές έως το 1.38 χαρακτηρίζονται ‘φυσιολογικές’. Η εξέταση γίνεται σε δείγμα σπέρματος, μετά από 2-4 ημέρες αποχής και τα αποτελέσματα είναι έτοιμα την ίδια μέρα.
Σε περίπτωση που η μέτρηση είναι υψηλότερη, τότε ο εξειδικευμένος γυναικολόγος αναπαραγωγής θα προτείνει κάποια θεραπεία και χρήσιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τι συμβαίνει με το οξειδωτικό στρες στο σπέρμα γιατί αυτό επιτρέπει τον πιο στοχευμένο σχεδιασμό της θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του συγκεκριμένου ζευγαριού.

Πώς αντιμετωπίζεται;
Η συνήθης αντιμετώπιση είναι η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής (αντιοξειδωτικά) αρχικά για 4-6 εβδομάδες. Τότε συστήνεται η επανάληψη της εξέτασης. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει βελτίωση προτείνεται περαιτέρω έλεγχος.
Επιπλέον, συνήθως προτείνονται αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ.