Ανώδυνη σαλπιγγογραφία
Η υστεροσαλπιγγογραφία είναι η εξέταση προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι σάλπιγγες μιας γυναίκας είναι διαβατές και αν η κοιλότητα της μήτρας είναι φυσιολογική. Τα τελευταία χρόνια, πέρα από την κλασική σαλπιγγογραφία, έχει αναπτυχθεί και μια νέα μέθοδος (υπερηχοσαλπιγγογραφία, HyFoSy) που είναι σαφώς καλύτερα ανεκτή για την εξεταζόμενη.
Ποια είναι η κλασική σαλπιγγογραφία;
Η κλασική υστεροσαλπιγγογραφία είναι στην ουσία μια ακτινογραφία της μήτρας και των σαλπίγγων. Προκειμένου να αποτυπωθεί η εικόνα των σαλπίγγων και της μήτρας εγχύεται στη μήτρα ειδική σκιαγραφική ουσία. Το σκιαγραφικό από τη μήτρα προχωρά προς τις σάλπιγγες και η όλη πορεία παρατηρείται μέσω μιας οθόνης ακτινοσκοπήσεων. Έτσι φαίνεται ξεκάθαρα κατά πόσο οι σάλπιγγες είναι διαβατές ή αν παρατηρείται κάποιο εύρημα. Επίσης, φαίνεται το σχήμα της μήτρας και η παρουσία ανωμαλιών της διάπλασης (διάφραγμα, συμφύσεις, ινομυώματα), οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα ή αποβολές. Η υστεροσαλπιγγογραφία δεν είναι κατάλληλη εξέταση για την κατάσταση των ωοθηκών ή για τη διάγνωση της ενδομητρίωσης.
Η καλύτερη χρονική στιγμή για την εξέταση είναι οι 10 πρώτες μέρες του κύκλου (αφού έχει σταματήσει η αιμορραγία και πριν την ωορρηξία), προκειμένου να αποφύγουμε το ενδεχόμενο να είναι η γυναίκα έγκυος όταν κάνει την εξέταση. Αμέσως μετά το τέλος της εξέτασης, η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές της ασχολίες. Η εξέταση γενικά είναι ανεκτή, αν και πολλές γυναίκες μπορεί να νιώσουν κάτι ανάλογο με τους «πόνους περιόδου» κατά τη διάρκεια της εξέτασης ή και για κάποιες ώρες μετά. Σε αυτή την περίπτωση χορηγούνται απλά αναλγητικά. Προτείνεται η προληπτική χορήγηση ενός συνδυασμού παυσίπονων 1-2 ώρες πριν την εξέταση, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη.
Μετά την υστεροσαλπιγγογραφία και στη συνέχεια για 1-2 μέρες, η γυναίκα μπορεί να έχει ελάχιστη ποσότητα αίματος. Αυτό είναι αναμενόμενο και δεν πρέπει να προκαλέσει ανησυχία, παρά μόνον αν η αιμορραγία είναι έντονη. Τότε χρειάζεται να επικοινωνήσει με το γιατρό. Για προληπτικούς λόγους, μετά την υστεροσαλπιγγογραφία στην ασθενή χορηγείται αντιβιοτικό για 7 μέρες.
Η ακτινοβολία στην οποία εκτίθεται η γυναίκα κατά τη διάρκεια της υστεροσαλπιγγογραφίας είναι ελάχιστη και έχει αποδειχθεί πως δεν προκαλεί προβλήματα στα έμβρυα, ακόμα και αν η γυναίκα μείνει έγκυος αμέσως μετά την εξέταση (τον ίδιο μήνα).
Σε κάποιες περιπτώσεις, το σκιαγραφικό υλικό που χρησιμοποιείται στην εξέταση μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση στη γυναίκα. Η ασθενής θα πρέπει να ενημερώνει το γιατρό αν γνωρίζει ότι είναι αλλεργική στα σκιαγραφικά υλικά (π.χ. από προηγούμενη εξέταση). Αν μετά την εξέταση η γυναίκα νιώσει κνησμό (φαγούρα), πρήξιμο ή εμφανισθεί εξάνθημα (δηλαδή σημεία αλλεργικής αντίδρασης), τότε θα πρέπει να επικοινωνήσει με το γιατρό της.
Η υστεροσαλπιγγογραφία είναι μια ιδιαίτερα ασφαλής εξέταση. Όμως σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθούν επιπλοκές, όπως η λοίμωξη στην πύελο. Αυτό συνήθως προκύπτει αν υπάρχει προηγούμενη λοίμωξη των σαλπίγγων. Αν 1 ή 2 μέρες πριν την εξέταση η γυναίκα αισθάνεται αυξανόμενο πόνο στην περιοχή ή αν έχει πυρετό, θα πρέπει να ενημερώσει το γιατρό της.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα της κλασικής σαλπιγγογραφίας;
Η σαλπιγγογραφία είναι μια πολύτιμη εξέταση, αλλά υπάρχουν κάποια μειονεκτήματα:
- Δυστυχώς, πολλές γυναίκες παραπονιούνται ότι η μέθοδος είναι επώδυνη. Πολλές γυναίκες δίσταζαν ή καθυστερούσαν να κάνουν υστεροσαλπιγγογραφία εξαιτίας αυτού του ενδεχόμενου. Αυτό πολλές φορές είχε σαν αποτέλεσμα να καθυστερούν σημαντικά τον έλεγχο γονιμότητας και να χάνουν πολύτιμο χρόνο.
- Η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε εξειδικευμένο διαγνωστικό κέντρο.
- Επιπλέον, επιβαρύνονται οι ασθενείς με μια μικρή δόση ακτινοβολίας.
- Τέλος, κάποιες γυναίκες εμφανίζουν αλλεργία στο σκιαγραφικό υγρό που χρειάζεται να τους χορηγηθεί για να γίνει η εξέταση.
Ποια είναι η νέα ανώδυνη σαλπιγγογραφία και ποια τα πλεονεκτήματα της;
Η νέα μέθοδος για τον έλεγχο των σαλπίγγων λέγεται HyFoSy (Hysterosalpingo-Foam-Sonography), γίνεται με ειδικό gel και προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για όλες τις γυναίκες:
- Χρησιμοποιείται ειδικό υποαλλεργικό gel αντί για το κλασικό σκιαγραφικό υγρό, που μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
- To ειδικό gel έχει ήπια αποφρακτική δράση π.χ. από βλέννες, καθώς η δίοδος του gel τις απομακρύνει και ανοίγει τις σάλπιγγες. Οπότε, η νέα μέθοδος δρα και ‘θεραπευτικά’, όχι μόνο διαγνωστικά.
- Η εξέταση γίνεται από γυναικολόγο αναπαραγωγής, στο ιατρείο, με απλό υπέρηχο – χωρίς χρήση ακτινοβολίας.
- Είναι μια απλή διαδικασία που διαρκεί περίπου 10 λεπτά και δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία (πχ λήψη αντιβίωσης ή αναλγητικού).
- Η εξεταζόμενη βλέπει στην οθόνη την εξέλιξη της εξέτασης και ο γιατρός της εξηγεί βήμα-βήμα τι συμβαίνει. Μετά το τέλος της εξέτασης, η εξεταζόμενη παραλαμβάνει άμεσα τα αποτελέσματα.
Η νέα ανώδυνη υπερηχοσαλπιγγογραφία θεωρείται ιδανικό εργαλείο για να μάθει το ζευγάρι γρήγορα και ανώδυνα αν έχει νόημα να συνεχίσουν να προσπαθούν για φυσιολογική σύλληψη ή αν θα πρέπει να αναζητήσουν τη συμβουλή του ειδικού γυναικολόγου αναπαραγωγής χωρίς άλλη καθυστέρηση.
