1Πρωινή αδιαθεσία: ναυτία και έμετοι
Είναι το πιο κλασικό ίσως σύμπτωμα της εγκυμοσύνης, κυρίως στο 1ο τρίμηνο. Ωστόσο, κάποιες γυναίκες στην εγκυμοσύνη τους δεν έχουν ναυτία ή έμετο το πρωί, αλλά άλλες ώρες της ημέρας. Οφείλεται στην επίδραση της β-χοριακής γοναδοτροφίνης. Για να καταπολεμήσετε τη ναυτία το πρωί, μπορείτε να φάτε μια φρυγανιά ή ένα μπισκότο (ό,τι σας ταιριάζει καλύτερα). Αν νιώθετε ναυτία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, φροντίστε να τρώτε μικρά και τακτικά γεύματα και αποφύγετε τις λιπαρές τροφές και το γάλα.
Προτιμότερες είναι οι στερεές τροφές διότι δεν αποβάλλονται εύκολα, ενώ είναι απαραίτητη η λήψη υγρών, μεταξύ των γευμάτων ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Τα αφεψήματα χαμομηλιού, μέντας ή τζίντζερ βοηθούν.
Αν έχετε πολλούς εμετούς (πάνω από 3 φορές την ημέρα για 2-3 συνεχόμενες ημέρες) μπορεί να αφυδατωθεί ο οργανισμός σας. Επικοινωνήστε με τη μαία ή το γιατρό για οδηγίες.
Προτιμότερες είναι οι στερεές τροφές διότι δεν αποβάλλονται εύκολα, ενώ είναι απαραίτητη η λήψη υγρών, μεταξύ των γευμάτων ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Τα αφεψήματα χαμομηλιού, μέντας ή τζίντζερ βοηθούν.
Αν έχετε πολλούς εμετούς (πάνω από 3 φορές την ημέρα για 2-3 συνεχόμενες ημέρες) μπορεί να αφυδατωθεί ο οργανισμός σας. Επικοινωνήστε με τη μαία ή το γιατρό για οδηγίες.
2Αίσθημα κόπωσης, υπνηλία
Η κόπωση είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα κατά την εγκυμοσύνη, κυρίως κατά το 1ο και 3ο τρίμηνο. Ο οργανισμός σας λειτουργεί εντατικά τώρα λόγω της εγκυμοσύνης. Η κόπωση σα σύμπτωμα δε θα πρέπει να υποτιμάται. Ακούστε το σώμα σας και προσαρμοστείτε στους νέους ρυθμούς. Θα νιώσετε ότι έχετε περισσότερη ενέργεια όσο προχωράει η εγκυμοσύνη. Αν όμως αισθάνεστε συνέχεια εξουθενωμένη, ενημερώστε τη μαία ή το γιατρό. Πιθανόν να σας ζητήσει να ελέγξετε τον αιματοκρίτη σας, ίσως να έχετε αναιμία.
3Δυσκοιλιότητα
Οφείλεται στην αλλαγή των ορμονών (κυρίως ευθύνεται η προγεστερόνη). Φροντίστε η διατροφή σας να περιλαμβάνει άφθονα φρούτα, λαχανικά και τροφές πλούσιες σε ίνες. Είναι απαραίτητο να πίνετε άφθονο νερό. Η άσκηση επίσης βοηθάει.
4Αιμορροΐδες
Προκαλούνται από την πίεση που προκαλείται από το έμβρυο στις φλέβες της λεκάνης. Δεν είναι κάτι ανησυχητικό, κυρίως όμως είναι ενοχλητικό και επιβαρύνεται όταν υπάρχει και δυσκοιλιότητα. Υπάρχουν ειδικές τοπικές αλοιφές που ανακουφίζουν. Μετά τον τοκετό οι αιμορροΐδες υποστρέφουν και τις περισσότερες φορές εξαφανίζονται.
5Καούρες
Αν νιώθετε ‘κάψιμο’ ή/και ‘ξινίλα’ στον οισοφάγο, αυτό οφείλεται στο σφιγκτήρα του στομάχου που είναι πιο χαλαρός λόγω των ορμονών της εγκυμοσύνης. Έτσι το όξινο περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί προς τον οισοφάγο. Οι καούρες πιθανόν να συνεχιστούν και στο 2ο τρίμηνο, ακόμα και να σας προκαλούν ναυτία. Για να αποφύγετε τις καούρες καλό είναι να τρώτε μικρά γεύματα και να τρώτε το τελευταίο σας γεύμα πριν να πέσετε για ύπνο τη νύχτα το αργότερο ως τις 8 μ.μ.
Επίσης αποφύγετε τα πικάντικα και δύσπεπτα φαγητά. Αν οι καούρες σας ενοχλούν τη νύχτα, μπορείτε να ξαπλώνετε με πολλά μαξιλάρια έτσι ώστε να είναι ανασηκωμένο το πάνω μέρος του σώματος. Αν τα συμπτώματα είναι έντονα, μπορεί να χρειαστεί να πάρετε ένα αντι-όξινο (π.χ. Maalox). Τα αντι-όξινα είναι απολύτως ασφαλή και μπορείτε να τα χρησιμοποιείτε άφοβα για να ανακουφιστείτε από τις καούρες.
6Πονοκέφαλος
Ο πονοκέφαλος δεν είναι ασυνήθιστος στην εγκυμοσύνη. Αν νιώσετε πονοκέφαλο περιστασιακά, μπορείτε να πάρετε ένα απλό αναλγητικό, όπως η παρακεταμόλη (Depon). Αν νιώσετε δυνατό πονοκέφαλο σε συνδυασμό με θολή όραση ή ‘στίγματα’, τότε θα πρέπει να παρακολουθήσετε την πίεσή σας και να επικοινωνήσετε με τη μαία ή το γιατρό. Τα συμπτώματα αυτά (πονοκέφαλος σε συνδυασμό με θολή όραση ή ‘στίγματα’) μετά το 2ο τρίμηνο μπορεί να είναι σημάδι προεκλαμψίας.
7Αϋπνία
Πολλές έγκυες δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή κάνουν ανήσυχο ύπνο, με διακοπές. Αυτό οφείλεται στις διάφορες αλλαγές στο σώμα (η κοιλιά μεγαλώνει, οι μαστοί γίνονται ευαίσθητοι) και στην επίδραση των ορμονών. Προς το τέλος της κύησης, η αϋπνία και τα άσχημα όνειρα μπορεί να επιδεινωθούν. Βρείτε τη στάση ύπνου που σας βολεύει καλύτερα για να νιώθετε πιο άνετα. Αποφύγετε το μεσημεριανό ύπνο έτσι ώστε να μπορέσετε να κοιμηθείτε πιο εύκολα το βράδυ. Επίσης, αποφύγετε τον καφέ και το τσάι που δρουν διεγερτικά. Κάνετε ένα χαλαρωτικό ζεστό μπάνιο πριν τον ύπνο ή πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα (αν δεν έχετε ναυτία). Επίσης, ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια ή κάτω από την κοιλιά μπορεί να βοηθήσει. Μπορείτε να πιείτε ένα χαλαρωτικό ρόφημα π.χ. βαλεριάνα. Τα υπνωτικά χάπια απαγορεύονται.
8Τάσεις λιποθυμίας
Εμφανίζονται συνήθως στο 2ο τρίμηνο, κυρίως μετά από ορθοστασία λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος που κουράζει την καρδιά. Αποφύγετε την ορθοστασία και προτιμήστε την κίνηση, δηλαδή το περπάτημα. Μη σηκώνεστε όρθια απότομα και αν νιώσετε ζαλάδα ξαπλώστε στο αριστερό σας πλάι (όχι ανάσκελα ούτε με τα πόδια ψηλά). Οι τάσεις ζαλάδας μπορεί να είναι σημάδι χαμηλής αρτηριακής πίεσης. Αν επιμένουν, επικοινωνήστε με τη μαία ή το γιατρό.
9Πόνοι στα πλευρά – δυσκολία στην αναπνοή
Είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή στην εγκυμοσύνη θα νιώσετε δυσκολία στην αναπνοή, σα να μη σας φτάνει το οξυγόνο. Η ανάγκη για πιο βαθιά αναπνοή είναι ένα σύνηθες αίσθημα. Η έντονη δύσπνοια μπορεί να σημαίνει ότι έχετε αναιμία. Αν νιώσετε έντονη και ξαφνική δύσπνοια τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τη μαία ή το γιατρό. Σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, η μήτρα πιέζει τα εσωτερικά όργανα και αυτό τελικά προκαλεί τη δυσκολία στην αναπνοή και την πίεση στην κοιλιά. Αυτό μπορεί να είναι πιο έντονο όταν το έμβρυο είναι σε ισχιακή προβολή ή αν έχετε δίδυμα. Όταν νιώσετε δυσκολία στην αναπνοή, ακολουθήστε τις πιο κάτω οδηγίες:
- Μειώστε τις δραστηριότητές σας και ξεκουραστείτε
- Να τρώτε μικρά γεύματα
- Τη νύχτα μπορείτε να κοιμάστε με μαξιλάρια στην πλάτη
10Κράμπες στα πόδια
Οφείλονται στην κακή κυκλοφορία του αίματος ή σε έλλειψη μαγνησίου. Την ώρα που σας πιάνει ο πόνος, κάνετε ελαφρύ μασάζ στην περιοχή. Τα συμπληρώματα μαγνησίου πολλές φορές είναι ωφέλιμα. Ενημερώστε το γιατρό σας προκειμένου να σας συνταγογραφήσει συμπληρώματα μαγνησίου.
11Πρήξιμο στα χέρια, τα πόδια ή το πρόσωπο
Προκαλείται στην προχωρημένη εγκυμοσύνη από την κατακράτηση υγρών και συνήθως είναι πιο έντονο στα πόδια ή στους αστραγάλους. Αποφύγετε την ορθοστασία και προσπαθήστε να έχετε τα πόδια σας ψηλά όσο γίνεται. Βγάλτε τα δαχτυλίδια σας προκειμένου να μην πιέζουν τα δάχτυλα των χεριών. Η ήπια άσκηση όπως το περπάτημα ή το κολύμπι είναι πολύ ωφέλιμη. Πιείτε άφθονα υγρά και αποφύγετε το αλάτι στη διατροφή σας. Μην ανησυχείτε: το πρήξιμο υποχωρεί πλήρως μετά τον τοκετό. Αν έχετε έντονο πρήξιμο που δεν υποχωρεί μετά από ανάπαυση, μετρήστε την πίεσή σας: πιθανόν να έχετε υπέρταση. Τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό.
12Φλεβίτιδα
Η πίεση από το βάρος της μήτρας προκαλεί διόγκωση των φλεβών. Η όλη κατάσταση υποχωρεί μετά τον τοκετό αλλά αν έχετε προδιάθεση ή αν είστε υπέρβαρη, τότε η φλεβίτιδα μπορεί να επιδεινωθεί ή να γίνει χρόνια. Αποφύγετε την ορθοστασία και προσπαθήστε να τοποθετείτε τα πόδια σας ψηλά όποτε μπορείτε. Όταν κάθεστε τα πόδια σας δεν πρέπει να ‘κρέμονται’, αλλά να ακουμπούν στο έδαφος ή σε ένα σκαμνάκι. Οι ελαστικές κάλτσες είναι πολύ ωφέλιμες. Επίσης αποφύγετε να φοράτε άβολα παπούτσια με ψηλό τακούνι. Αν παρατηρήσετε κοκκινίλες, πρήξιμο ή πόνος στις γάμπες ενημερώστε το γιατρό, γιατί τα παραπάνω αποτελούν σημάδια θρομβοφλεβίτιδας.
13Μουδιάσματα στα χέρια ή πόνος στον καρπό
Οφείλονται σε κατακράτηση υγρών στα χέρια στον καρπό που πιέζει τα νεύρα. Αποφύγετε να σηκώνεται βαριά αντικείμενα και προσέξτε τη χρήση του πληκτρολογίου. Δοκιμάστε κρύα ή ζεστά επιθέματα. Πιθανόν να σας ανακουφίσουν.
14Φαγούρα
Μια ήπια φαγούρα (κνησμός) στην κοιλιά είναι αναμενόμενη γιατί το δέρμα τεντώνεται. Μπορεί να οφείλεται επίσης σε ξηροδερμία ή εξάνθημα. Συνήθως οι κρέμες με μενθόλη προσφέρουν ανακούφιση. Αν η φαγούρα επιμένει και εντοπίζεται στις παλάμες ή στα πέλματα, τότε ενδέχεται να υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο συκώτι. Ειδοποιήστε το γιατρό γιατί μάλλον θα πρέπει να κάνετε κάποιες εξετάσεις.
15Ρινορραγίες
Είναι συχνό φαινόμενο στις εγκύους. Καθίστε και σκύψτε με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια. Πιέστε ελαφρά τη μύτη στην άκρη του οστού στο σημείο που το δέρμα είναι μαλακό, μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία.
16Ακράτεια ούρων
Εμφανίζεται ειδικά όταν φταρνίζεστε ή γελάτε. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο από το 2ο τρίμηνο και μετά γιατί η ουροδόχος κύστη πιέζεται από το βάρος της μήτρας όπως μεγαλώνει το μωρό. Αποφύγετε τα ροφήματα που προκαλούν διούρηση (όπως ο καφές και το τσάι). Οι ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους θα δυναμώσουν την περιοχή. Η μαία θα σας ενημερώσει για αυτές τις ασκήσεις και θα σας δώσει οδηγίες. Αν η ακράτεια συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιά, αίμα στα ούρα ή αίσθημα καύσου, τότε αυτό αποτελεί ένδειξη κυστίτιδας ή ουρολοίμωξης. Επικοινωνήστε άμεσα με το γιατρό.
17Αιμορραγία στα ούλα
Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλούν φλεγμονές και αιμορραγία στα ούλα. Για κάποιες γυναίκες αυτό το σύμπτωμα είναι ιδιαίτερα έντονο. Επιβάλλεται η επίσκεψη στον οδοντίατρό σας. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του για σωστή στοματική υγιεινή (βούρτσισμα, χρήση οδοντικού νήματος κλπ) και ζητήστε τη συμβουλή του αν τα συμπτώματα είναι έντονα. Η έγκυος γυναίκα είναι πιο επιρρεπής στην τερηδόνα εξαιτίας των αλλαγών στο pH του στόματος. Η σωστή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, βοηθάει την υγεία των δοντιών σας. Επίσης να γνωρίζετε ότι η τοπική αναισθησία στον οδοντίατρο επιτρέπεται, αλλά απαγορεύονται οι ακτινογραφίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
18Συχνές απορίες
Μπορώ να ταξιδέψω; Γενικά τα ταξίδια με αυτοκίνητο, πλοίο ή αεροπλάνο δεν απαγορεύονται εφόσον τηρούνται κάποιοι απλοί κανόνες. Καλό θα ήταν να αποφεύγονται τα μεγάλα ταξίδια. Το 1ο τρίμηνο είναι συνήθως μια δύσκολη περίοδος λόγω πχ της πρωινής αδιαθεσίας κλπ. Ομοίως κατά το 3ο τρίμηνο τα ταξίδια γίνονται πιο κουραστικά γιατί μεγαλώνει η κοιλιά, πρήζονται τα πόδια κλπ. Αν ταξιδέψετε με αυτοκίνητο, η ζώνη ασφαλείας πρέπει να εφαρμόζεται κάτω από την κοιλιά σας. Καλό θα ήταν να κάνετε συχνές στάσεις για ξεκούραση. Αν ταξιδέψετε με πλοίο, να γνωρίζετε ότι τα χάπια δραμαμίνης ή οι τσίχλες για τη ναυτία επιτρέπονται. Αν ταξιδέψετε με αεροπλάνο, θυμηθείτε 2 σημαντικές συμβουλές: 1 Πιείτε άφθονα υγρά γιατί η ατμόσφαιρα μέσα στην καμπίνα είναι ξηρή 2 Στο αεροπλάνο είναι πολύ εύκολο να πρηστούν τα πόδια σας, ιδιαίτερα αν το ταξίδι διαρκέσει πολύ, γιατί η θέση στην καρέκλα επιβαρύνει την κυκλοφορία του αίματος. Τοποθετήστε τα πόδια σας στο υποπόδιο της μπροστινής θέσης, βγάλτε τα παπούτσια και σηκωθείτε όσο πιο συχνά μπορείτε για μια μικρή βόλτα πάνω – κάτω στο διάδρομο.
Μπορώ να έχω σεξουαλικές επαφές; Είναι μια πολύ συχνή ερώτηση. Παλιά υπήρχε η λάθος αντίληψη ότι οι σεξουαλικές επαφές επηρεάζουν αρνητικά την κύηση. Αυτό δεν ισχύει. Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει ιατρικός λόγος που να απαγορεύει τις σεξουαλικές επαφές, εφόσον υπάρχει η διάθεση από το ζευγάρι, εκτός από υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος ιατρικός λόγος, όπως η ανεπάρκεια τραχήλου ή κολπική αιμόρροια.
Μπορώ να κολυμπήσω; Το κολύμπι στη θάλασσα όχι μόνο επιτρέπεται αλλά ενθαρρύνεται σε κυήσεις χωρίς προβλήματα. Η κίνηση μέσα στο νερό είναι ιδανική για μια έγκυο: το σώμα, απαλλαγμένο από το βάρος του, κινείται χωρίς να καταπονούνται οι αρθρώσεις, χωρίς να πονάει η μέση και χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμών. Βέβαια, η άσκηση μέσα στο νερό πρέπει να είναι ήπια και να μην υπερβαίνει τις δυνατότητες της εγκύου. Απαραίτητη προϋπόθεση να είναι η θάλασσα καθαρή (π.χ. παραλίες με γαλάζια σημαία ή μακριά από περιβαλλοντικά επιβαρυμένες περιοχές) και η θερμοκρασία της να είναι ευχάριστη. Αν το νερό είναι κρύο (κάτω από 25oC), τότε μπορεί να προκληθούν συσπάσεις στη μήτρα. Σε κάθε περίπτωση, αν η έγκυος νιώσει πόνο, ζάλη, ναυτία, δύσπνοια ή συσπάσεις της μήτρας, θα πρέπει να βγει αμέσως από τη θάλασσα. Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για το κολύμπι στην πισίνα. Το χλώριο της πισίνας δεν επηρεάζει αρνητικά την έγκυο ή το μωράκι. Προσοχή στα βήματα της εγκύου καθώς μπαίνει ή βγαίνει από την πισίνα για να μη γλιστρήσει.
Μπορώ να ασκούμαι; Η απάντηση είναι ναι, αλλά θα πρέπει να επιλέξετε το κατάλληλο είδος άσκησης και να το προσαρμόσετε στις δυνατότητές σας. Οι πιο κατάλληλες μορφές άσκησης είναι το κολύμπι, το περπάτημα ή η yoga και το pilates. Η έντονη αερόβια άσκηση δεν συνιστάται ούτε και τα αθλήματα γιατί υπάρχει περίπτωση πτώσης και τραυματισμού του εμβρύου.
